Bài 3: Giao thức DeFi & Ứng dụng phi tập trung

DeFi (Tài chính phi tập trung) là một hệ thống tài chính mở được xây dựng trên công nghệ blockchain, không cần đến các trung gian tài chính truyền thống như ngân hàng. Nó cho phép mọi người cho vay, đi vay, giao dịch và đầu tư một cách minh bạch và không cần cấp phép, trong khi TradFi phụ thuộc vào các tổ chức tập trung.

Các rủi ro chính trong DeFi bao gồm rủi ro hợp đồng thông minh (lỗi mã), rủi ro thị trường (biến động giá tài sản), rủi ro thanh khoản, và tổn thất vô thường (impermanent loss) khi cung cấp thanh khoản cho các AMM. Việc nghiên cứu kỹ lưỡng và quản lý rủi ro là rất quan trọng.

Lợi nhuận cao trong DeFi (yield) đến từ nhiều nguồn: phí giao dịch, phần thưởng từ việc cung cấp thanh khoản (khai thác thanh khoản), lãi suất cho vay, và phần thưởng quản trị (governance tokens). Tuy nhiên, lợi nhuận cao thường đi kèm với rủi ro cao.

Không hẳn. Mặc dù một số chiến lược yêu cầu vốn đáng kể, bạn có thể bắt đầu với một số tiền nhỏ để thử nghiệm. Tuy nhiên, hãy lưu ý đến phí giao dịch (gas fee), đặc biệt là trên mạng Ethereum, có thể làm cho các giao dịch nhỏ không hiệu quả về mặt chi phí. Các giải pháp Layer 2 có thể giúp giảm bớt vấn đề này.

Tổn thất vô thường là một rủi ro đặc thù khi cung cấp thanh khoản cho một AMM. Nó xảy ra khi giá của các token trong bể thanh khoản thay đổi so với khi bạn gửi chúng vào. Nếu bạn rút tiền ra, giá trị tổng cộng của các token bạn nhận lại có thể thấp hơn so với việc bạn chỉ giữ chúng trong ví của mình.

Stablecoin là một loại tiền điện tử được thiết kế để duy trì một giá trị ổn định, thường được neo giá vào một tài sản trong thế giới thực như đô la Mỹ. Trong DeFi, chúng đóng vai trò quan trọng như một phương tiện trao đổi ổn định, một tài sản thế chấp, và một nơi trú ẩn an toàn khỏi sự biến động của thị trường.

DEX (như Uniswap) hoạt động trên blockchain, cho phép người dùng giao dịch trực tiếp từ ví của họ mà không cần ký gửi tài sản cho một bên thứ ba. CEX (như Binance) là các công ty tập trung giữ tiền của người dùng và hoạt động thông qua sổ lệnh truyền thống. DEX cung cấp quyền tự chủ lớn hơn nhưng CEX thường có tốc độ nhanh hơn và thanh khoản cao hơn.

DAO là một tổ chức được điều hành bởi các quy tắc được mã hóa trong các hợp đồng thông minh. Các quyết định thường được đưa ra thông qua việc bỏ phiếu của các thành viên sở hữu token quản trị. Nhiều giao thức DeFi được quản lý bởi các DAO.

Để tham gia, bạn cần có một ví tiền điện tử (như MetaMask), một số vốn ban đầu, và kiến thức về các giao thức khác nhau. Bạn sẽ cần cung cấp thanh khoản cho một bể trên một DEX hoặc cho vay tài sản trên một nền tảng cho vay, sau đó "stake" (đặt cược) các token nhận được để kiếm thêm phần thưởng.

Flash loan là một loại khoản vay không cần tài sản thế chấp trong DeFi, nhưng nó phải được vay và trả lại trong cùng một giao dịch blockchain. Chúng thường được các nhà giao dịch sử dụng cho các cơ hội kinh doanh chênh lệch giá (arbitrage) và các chiến lược phức tạp khác.